Enstruman Çalmak

Müzik, en katı yürekleri bile yumuşatabilen, en sessiz insanı bile canlandırabilen büyülü bir değnek gibi. Müzik dinlemeye herkesin fırsatı var ama bir müzik aleti çalma şerefine hepimiz nail olamıyoruz maalesef. Belki sizin de yıllardır ilgi duyup, çalamadığınız için hayıflandığınız bir enstrüman vardır. Oysa başlamak sanıldığı kadar zor değil. Bunun için iki şeye ihtiyacınız var: Müziği sevmek ve bol pratik yapmak.

Klasik müzik, pop-rock, blues, caz, alaturka veya halk müziğine ilgi duyuyor olabilirsiniz. Müzik eğitimine her yaşta başlamak mümkün. Bu alanda Türkiye’nin dört bir yanında ders veren yüzlerce kurum var. Birçoğunda farklı disiplinleri bir arada bulabiliyorsunuz. 

Her enstrümanın meraklısı var ama tüm yaş gruplarında tüm zamanların en popüleri gitar. Her ne kadar lise yıllarından bir gençlik hevesi gibi görünse de, gerçekte hiç de öyle değil. Yarattığı ses zenginliği, kulağa hoş gelen tonu, yapılabilen müzik türünün fazla olması, taşıma kolaylığı gibi nedenler bunda etkili.

Gitar öğrenmek isteyenlerin hepsi aynı tür müziğe ilgi duymuyor. Klasik gitar, akustik gitar, elektro gitar, bas gitar gibi değişik türlerini çalabilir ya da bu aletlerle çalınan flamenko, rock, blues gibi müzik türlerini deneyebilirsiniz.

Modern Müzik Akademisi İdari Koordinatörü ve Badem grubunun davulcusu Emre Yıldız, kendilerine gelen öğrencilerin genellikle pop, rock, blues, funk, caz gibi müzikleri çalabilmek için gitar dersleri aldığını söylüyor: “Bu derslerde tutuş, penalama tekniği, çeşitli akorlar, diziler ramlar öğretiliyor. Öğrenci hemen bir şarkı çalmaya değil temel teknikleri öğrenmeye yönlendiriliyor. Birkaç hafta sonra basit blues yürüyüşlerini (12 ölçü üzerine dönen bir stil) çalabiliyorlar.” 

Sadece gitar için değil, tüm enstrümanlar için solfej öğrenmek işin temeli. Önce solfej öğreneceksiniz, sonra okulunuzun uyguladığı metotlarla, çalma tekniklerini öğreneceksiniz. Her okul kendine göre farklı bir gitar metodu kullanabiliyor. Örneğin elektro gitarda, kişiye de bağlı olarak genellikle 6 - 6.5 ayda bir solo parçayı çalar hale geliniyor. Yeni başlayanlara, genelde çok pahalı olmayan bir başlangıç gitarı almaları öneriliyor.

Yapacağınız müziği çok tanımadan rastgele bir enstrüman almayın. Bazı kurslar piyano gibi çok yer işgal eden ve pahalı bir enstrümanı almadan önce okulda bunu deneyip piyano çalmayı gerçekten sevip sevmeyeceğinize karar vermenizi öneriyor.

YETENEK ŞART MI PEKİ

Müzik eğitim merkezlerinde piyano, keman, çello, flüt, davul, bağlama, klarnet, saksofon çalabilir, ritim atölyesinden Latin perküsyona, ses eğitiminden müzik prodüksiyonuna kadar müziğin her alanında eğitim alabilirsiniz. 

Ama ilginin dışında bir de neye yeteneğiniz olduğu konusu var. Yetenek şart mı sorusuna okullar farklı cevaplar veriyor. Bazıları yetenek olmazsa hiçbir şeyin olamayacağını söylerken, bazıları profesyonel müzisyen olmayacaksanız bunun o kadar da önemli olmadığını savunuyor.

Kendinize okul seçerken buna da dikkat edin. Müzik kulağınız var mı, ritmik algınız açık mı bunlara bakıyorlar. Belki klasik eğitim veren bir okulu seçeceksiniz, bu durumda okulun sizi yeteneğinize ve yaşınıza göre istediğinizden başka bir enstrümana yönlendirmesi söz konusu olabilir.

ENSTRÜMAN SEÇERKEN

Özel Duygu Dalgıç Müzik Merkezi’nin sahibi, bağlama sanatçısı ve aranjör Zafer Dalgıç, kendilerine gelen öğrencilere enstrüman seçerken yaş, vücut ve el yapısı gibi özelliklere baktıklarını söylüyor: “Yedi yaşında bir çocuk yan flüt çalamaz, çünkü nefes yapısı uymaz. Bu yüzden ben bütün çocukların piyano ile başlamasını istiyorum. Piyano sol ve fa anahtarı öğretiyor. Bir de müzik kulağı var. Bazen kişi çok az duyar ama ritmik anlayışı çok yüksektir. Örneğin az duyuyorsa ve siz onu kemana yönlendirirseniz pek bir şey alamaz. Ya da bazen gitar için geleni bağlamaya yönlendirdiğimiz oluyor. Bir kişinin istediği enstrümanı çalmadan önce yeteneğini ölçmesi lazım.”

Ancak hevesinizi de hemen kırmayın. Birçok okul, önemli olanın sizin isteğiniz olduğunu, müziği seviyorsanız daha çok çalışarak sınırlarınızın en iyisine ulaşabileceğinizi söylüyor. Burada neyi ne kadar öğrenmek istediğiniz konusunda seçim size kalıyor.

GRUPLA MI BİREYSEL Mİ?

Birçok okulda grup dersleri de bireysel dersler de alabilirsiniz. Bazı okullar grup derslerinde sistemli çalışma gerçekleşemediğini ve aynı grup içinde seviye farkları nedeniyle her öğrencinin aynı biçimde faydalanamadığını söylüyor.

Birçok enstrümanda, ortalama bir öğrenci, 6-8 aylık kurslar sonunda bir enstrümanı yine “ortalama” olarak çalar hale gelebiliyor. Bazı okullar hiç bir enstrümana başlamamış birine önce piyano dersi ve perküsyon atölyesi veriyor. MİM Sanat Merkezi Kurucusu Olga Gülerci piyanoya başlayan öğrencinin ritim kulağının geliştiğini söylüyor. Bu merkezde bu yıl saksofon kursuna ilgi artmış: “Çok uzun bir dönem nefesli çalgılarda sadece yan flüte özenilirdi. Laço Tayfa popüler olduğundan beri klarnet için de istek var. Şimdi caz fusion, partilerde dinlenen müzikler ve yeni new age parçalarda görülen saksofon ağırlığı çok etkili. Saksofon nefesliler içinde zor görünen bir enstrüman. Nefesi tutumlu harcamalısınız. Ama üç ayda temeli alan da var, zaman ayıramadığından 6-7 ayda öğrenen de.”

KİŞİSEL GELİŞİM VE MÜZİK

Müziği kişisel gelişimin “terapi” kısmında kullanan merkezler de var. Rebab, kopuz, ney gibi enstrümanları yoga ve meditasyonun yan unsuru olarak çalabilirsiniz. Kökeni Uygurlar’a dayanan rebaba ilgi son dönemde çok artmış. Neye duyulan merak da uzun süredir devam ediyor. Fiyatlar alacağınız ders saati ve enstrümana göre farklılık gösteriyor. Aylık 80-200 TL gibi bir aralıkta müzik dersleri alabilirsiniz.

GÜZEL ŞARKI SÖYLEMEK İÇİN

Müzikle ilgilenmenin tek yolu bir enstrüman çalmak değil. Şarkı söyleyerek de müzik yapabilirsiniz. Vokal dersi alanlar ilk haftalarda nefes alma şekillerini, diyaframı kullanmayı ve seçtikleri türe göre şarkılar söylemeyi öğreniyorlar. Bazı okullar bunu karaoke düzeneği ile yapıyor. Öğrenciler öğrendikleri teknikleri şarkı söylerken uyguluyorlar. Böylece hem teori bilgisi alıp hem de uygulama yapıyorlar. Eğer ses eğitimi alacaksanız sesinize özen göstermeyi de öğrenmelisiniz. Herkes hoşlandığı müzik tarzını dinleyip onu seslendirmek ister, ama işin uzmanları bunun yerine, farklı tarzları da dinlemek gerektiğini söylüyor. Bir rock dinleyicisi, cazdan da beslenebilir.